لغت‌نامه شامپانزه‌ها: زبان اشاره

شاید شامپانزه‌ها نتوانند با یکدیگر صحبت کنند اما آن‌ها از طریق دست‌ها برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کنند. این کار چیزی شبیه به زبان اشاره و زبان بدن در اجداد اولیه ما انسان‌ها و قبل از پیدایش زبان است.

تحقیقاتی که در دانشگاه سنت‌اندروز انجام شده است، نشان می‌دهد شامپانزه‌های وحشی چیزی حدود ۶۶نوع حرکت برای انتقال ۱۹ معنا، پیام‌هایی مثل «دنبال من بیا»، «این کار را انجام بده»، «این کار را نکن» را دارند.

این پژوهش که با بررسی بیش از ۴هزار حرکت رفتاری در شامپانزه‌ها انجام شده است، نشان داد نزدیک‌ترین خویشاوندان ما انسان‌ها(هوموساپینیس) هم برای ارتباطات اجتماعی دارای زبان مخصوص به خود هستند.

پروفسر بایرن، سرپرست تحقیقات می‌گوید شواهد نشان می‌دهد شامپانزه‌ها و انسان‌نماها(Ape) دارای اشارات هدفمند هستند. آن‌ها آگاهانه از دست‌ها و بدن خود برای ارتباط بایکدیگر استفاده می‌کنند. پژوهش‌های قبلی ارتباط بین میمون‌ها را نشان می‌داد اما اولین‌بار است که ارتباطات عمدی در شامپانزه‌ها آشکار می‌شود.

به‌عنوان مثال، وقتی یک مادر کف پای خود را به بچه نشان می‌دهد یعنی این‌که «سوار من شو»، یا دست زدن به باوز یعنی «من را بخاران»؛ قطع یا جویدن برگ با دندان‌ها هم نشان از تمایلات جنسی دارد.

به نظر دکتر هوبایرت، نتیجه مهم این مطالعه، نشان از وجود ارتباطات درون گروهی در گونه‌های حیوانی است، چیزی که تنها منحصرا برای انسان نیست.

البته این نتایج تحقیق بدان معنی نیست که می‌توان لغت‌نامه شامپانزه‌ها را ساخت و با آن‌ها مستقیما ارتباط برقرار کرد، اما به‌هرحال راهی است برای کشف ریشه‌های زبانی انسان در گذشته‌های دور.