فرگشت در زندگی: چاقی

یکی از معضلات امروزه ما انسان‌ها چاقی است. معمولا هم از رژیم غذایی و کم تحرکی به عنوان زمینه‌ساز این مرض یاد می‌شود. ولی وقتی علمی‌تر نگاه کنیم، می‌بینیم چاقی هم مثل از خیلی چیزهای دیگری که داریم(مثل مغز بزرگ، صحبت کردن و…) به گذشته مربوط می‌شود. به فرگشت و انتخاب طبیعی.

نیل شوبین، به نقل از جیمز نیل، در کتاب خود فرضی را مطرح می‌کند که جواب این سوال است: چرا چاق می‌شویم؟

در همه دوران‌ها، ما شکارچیان فعالی بودیم. وقتی هنوز در اقیانوس‌ها بودیم و به خشکی مهاجرت نکرده بودیم، ماهی‌های فعالی بودیم.زمانی که دوزیست، خزنده و پستاندار بودیم، فعالانه شکار می‌کردیم.حتی وقتی که روی درخت‌ها ساکن بودیم، باز هم موجوداتی فعال بودیم.

حال، بیشتر ما انسان‌ها بخش زیادی از روز خود را به هر چیزی جز فعالیت می‌گذرانیم. نشستن‌های طولانی و تحرک کم. تاریخچه ما از ماهی‌ها تا نخستین انسان‌ها به‌هیچ وجه ما را برای این نوع زندگی آماده نکره است. علل عمده مرگ انسان‌های امروز چیست؟ بیماری قلبی، مرض قند، چاقی و سکته.

جیمز نیل در ۱۹۶۲، به این مفهوم از چشم‌اندار رژیم غذایی ما اشاره کرد. او فرضیه‌ای به‌نام ژنوتیپ صرفه‌جویانه تنظیم کرد. نیل پیشنهاد کرد که نیاکان انسانی ما برای زندگی با حداقل امکانات تطبیق یافته بودند.

زمانی که شکار رایج و شکار کردن با موفقیت همراه بود، شکارچی‌ها و انسان‌های نخستین دوره‌هایی از وفور نعمت را تجربه کرده می‌کردند. این دوره فراوانی پیش از یک دوره قحطی رخ می‌داد یعنی هنگامی که اجداد ما آذوقه کمی برای خوردن داشتند.

نیل فرض کرد که این چرخه فراوانی و قحطی نشانه‌هایی در ژن‌ها و بیماری‌های ما دارد. او پیشنهاد کرد که بدن‌های اجداد ما به آن‌ها اجازه می‌دادند در دوران فراوانی منابع مغذی را در بدن خود ذخیره کنند تا در دوره‌ی قحطی از آن استفده کنند.در این شرایط ذخایر چربی بسیار سودمند بود.

مقداری از انرژی غذاهایی که ما می‌خوریم به فعالیت‌های روزنه اختصاص می‌یابد و مقداری دیگر مثل چربی ذخیره می‌شود تا بعد مورد استفاده قرار گیرد. در محیطی که فراهم آوردن غذا دشوار باشد، این سهمیه‌بندی خوب کار می‌کند اما متاسفانه در جایی که غذا فراوان باشد، این سهمیه بندی محکوم به شکست است. در چنین محیط‌هایی چاقی و ناخوشی‌های همراهش شایع می‌شود.

همچنین فرضیه ژنوتیپ صرفه‌جویانه توضیح می‌دهد چرا ما غذاهای پر چرب را دوست داریم. آن‌ها مقدار قابل توجهی انرژی دارند، چیزی که می‌توانست در گذشته دور ما امتیاز محسوب شود.